Thăng trầm quan hệ Việt - Triều.

Nguyễn Tường Thụy

Thế đang lên của phe xã hội chủ nghĩa giữa thế kỷ trước

Sau chiến tranh thế giới thứ 2, một loạt nước XHCN (xã hội chủ nghĩa) ra đời. Nếu trước đó chỉ có Liên Xô và Mông Cổ, thì lúc này phe XHCN (còn gọi là phe “dân chủ”) có 13 quốc gia, trở thành một hệ thống bao phủ 1/3 bề nổi trái đất. Tuy nhiên, Nam Tư đã nhanh chóng bị loại ra khỏi phe XHCN vì đường lối độc lập, không thần phục Liên Xô của tổng thống Josip Broz Tito. Khi đó, báo Nhân Dân có bài “Ti Tô là con lợn”, ký một bút danh của Hồ Chí Minh.

Tới 1959 khi cộng sản thắng lợi ở Cu Ba thì phe XHCN trở lại 13 nước. Đó là Liên Xô, Trung Quốc, Việt Nam (Bắc Việt Nam và sau này là cả nước), Triều Tiên (Bắc Triều Tiên), Mông Cổ, Cu Ba và 7 nước Đông Âu là  Ba Lan, Tiệp Khắc, Đông Đức, Anbani, Bulgaria, România, Hungari.

Thực ra, các nước đã từng theo XHCN là trên 30, nhưng khối XHCH 13 nước ở đây là bao gồm các nước triệt để chủ nghĩa Mác - Lê Nin nhất, theo cương lĩnh của Đệ tam quốc tế là lật đổ chủ nghĩa tư bản, xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên sự phân biệt này cũng chỉ là tương đối.

Vào thời kỳ những năm 50 của thế kỷ trước, phe XHCN giành được thế và lực cao nhất trong lịch sử tồn tại của khối này. Cộng với sự lạc quan tếu, thói kiêu ngạo của người cộng sản, người ta tưởng thế giới đại đồng đến nơi, có lẽ không phải đợi sang thế kỷ 21. Chủ nghĩa tư bản đang bị ép đến chân tường và chỉ còn chờ chết. Người ta nhận định, Liên Xô đã hoàn thành giai đoạn chủ nghĩa xã hội và chuẩn bị tiến vào giai đoạn cộng sản chủ nghĩa.

Khắp nơi tràn ngập không khí lạc quan, phấn khởi cho dù miền Bắc đói vàng mắt và thiếu thốn đủ mọi thứ. Họ tin rằng, cứ thắt lưng buộc bụng, chỉ cần mo cơm quả cà là xây dựng thành công CNXH. Nào là thơ, nào là ca khúc ca ngợi thế đang lên của phe XHCN, hừng hực khí thế từ thành thị đến nông thôn.

Những cụm từ Tình hữu nghị Việt - Xô, Tình hữu nghị Việt - Trung, Tình hữu nghị Việt - Trung - Xô, Tình hữu nghị Việt - Triều, Tình hữu nghị Việt - Trung - Triều được nhắc với tần suất rất cao. Người ta còn khắc những cụm từ trên vào dấu gỗ, để có thể bôi chút mực đỏ rồi chụp vào bất cứ đâu.

Những bài hát ca ngợi phe XHCN tưng bừng khắp miền Bắc. Tôi chưa biết chữ, nhưng được nghe từ lời hát của bà chị gái hay đi sinh hoạt thiếu nhi, còn nhớ được mấy câu:

"Thắm thiết tình Việt – Trung - Xô,

Đế quốc ngày càng thêm lo,

Đó là tình người lao động,

Mối tình tràn ngập núi sông,

Cố công xây đắp tình Việt – Trung - Xô!"

Người ta tin chủ nghĩa Mác Lê Nin là bách chiến bách thắng, là học thuyết duy nhất đúng, chẳng phải nhọc công tìm ra lối đi nào khác có thể đưa con người qua đau khổ, thoát khỏi áp bức, bóc lột. Nó giống như khi phát hiện ra trái đất hình tròn thì nó không thể vuông hay méo được nữa.

Này này đế quốc biết hay chăng?

Ngươi đã già nua, ta trẻ măng

Trái đất ngươi ôm, ôm chẳng nổi

Trời kia, ta với cả cung trăng

Ngươi ơi ngươi đã trở về già

Trái đất non sông này trả ta

Cửa kín tường cao bưng bít mấy

Ta nhìn vũ trụ vẫn bao la!

(Không giam được trí óc - Xuân Thủy)

Trong khối XHCH ấy, đương nhiên, hai ông kễnh Liên Xô và Trung Quốc được tôn làm anh cả, anh hai và hai ông làm gì, nói gì cũng chuẩn tới mức tôn sùng. Theo ông Nguyễn Minh Cần từng làm phó chủ tịch Hà Nội, xin tị nạn ở Liên Xô thì ông Hồ Chí Minh đã “công khai nói trước hội nghị cán bộ (1950) tại chiến khu Việt Bắc để chuẩn bị cho đại hội 2 của ĐCS sẽ họp năm sau là: "Các cô các chú nên biết rằng: ai đó thì có thể sai, chứ đồng chí Stalin và đồng chí Mao Trạch Đông thì không thể nào sai được" (bài đăng trên RFA)

Hoặc bài thơ khóc Xtalin của Tố Hữu, đặt tên quân phiệt này ở đỉnh cao nhất của nhân loại: “Ngôi sao sáng nhất trời cao băng rồi”. Sau này có người thấy ngượng liền tự ý sửa lại nhưng hết sức ngô nghê: “Làm sao, Ông đã... làm sao, mất rồi!”.

Mà nói gì tới Liên Xô, Trung Quốc, ngay ở Việt Nam, trong thơ Tố Hữu, Hồ Chí Minh được tôn vinh tới mức:

Mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng

Đêm tàn bay chập choạng dưới chân Người.

Hai anh em “sinh đôi”

Quan hệ Việt Nam - Triều Tiên được xây dựng trong bối cảnh thế của phe XHCN đang lên nói trên. Cả hai đều là nước XHCN, có diện tích và dân số không hơn kém nhau mấy, lại cùng bị chia cắt và cùng ở Châu Á nên nói hai nước có nhiều điểm tương đồng là vậy.

Với Việt Nam, quan hệ mật thiết sau Liên Xô, Trung Quốc thì đến Triều Tiên. Triều Tiên là nước thứ 3 lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam sau Liên Xô và Trung Quốc.

Nếu với Liên Xô, Trung Quốc, Việt Nam tỏ lòng ngưỡng mộ, kính trọng và tin cậy tuyệt đối thì với Triều Tiên, là sự yêu quí, cảm thông, thân thiết như anh em ruột.

Qua bài thơ “Hai anh em” của Tố Hữu có thể hình dung được mối quan hệ này

Triều Tiên và Việt Nam

Ta là hai anh em

Sinh đôi cùng một mẹ

...........

Kim Nhật Thành - Hồ Chí Minh

Hai chúng ta là một

Qua Trung Hoa

Chúng ta liền khúc ruột

Với Liên Xô

Chúng ta một mái nhà.

Về cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950 -1953, không một người dân nào biết Triều Tiên cộng sản là thủ phạm phát động chiến tranh mà chỉ căm thù Nam Triều Tiên và đế quốc Mỹ đã xâm lược Bắc Triều Tiên, gây ra bao đau thương cho nhân dân Triều Tiên:

Em bé Triều Tiên ơi

Mẹ của em đâu rồi?

Tìm đâu mẹ của em

Có ai đây mà hỏi

Giặc bồn bề lửa khói

Xác ai nằm ngổn ngang

...

Anh của em đã đến đây rồi

Anh chí nguyện

Con bác Mao đã đến

Anh đã đến bên nôi em cháy dở

Với cha em giết hết loài man rợ...

(Em bé Triều Tiên – Tố Hữu)

Những ca từ ca ngợi đất nước Triều Tiên tươi đẹp và anh dũng:

Xuân về trên đất nước Triều Tiên anh dũng

Hoa đào nở thắm ven sông

Những cô gái Triều Tiên áo trắng...

Người đầu tiên cho tôi biết thủ phạm gây nên cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 là một thầy giáo dạy toán, vào năm 1976: “Chiến tranh Triều Tiên là do Bắc Triều Tiên xâm lược Nam Triều Tiên chứ đâu phải Lý Thừa Vãn và Mỹ phát động...”

Cuộc chiến tranh ấy nếu không có Mỹ và Liên Hiệp Quốc can thiệp thì Hàn Quốc đã bị xóa sổ. Chiến tranh nhanh chóng biến thành cuộc đối đầu Trung – Mỹ, với cả những trận giáp lá cà đẫm máu.

4/3/2019

(Còn tiếp)