Phóng sự video “Bình minh ở Đông Yên”

Bình minh ở Đông Yên. Những tia sáng đầu ngày vẫn rực rỡ. Biển vẫn xanh mênh mông nhưng là biển chết. Chỉ thấy những con sóng xô bờ như giận dữ, bất lực. Những con thuyền nhớ biển trùm bạt nằm trên bãi. Những ngư dân không biết làm gì đành ra bờ biển ngồi cho đỡ nhớ. Bình minh ở Đông Yên lặng như tờ nhuốm màu tang tóc, cái tang cho những loài cá, cái tang cho nghề bám biển. Đau buồn thật.

Những ngư dân trong phóng sự đang nói lên sự thật, khác với những gì đài báo tuyên truyền. Rằng biển đã chết, cá không còn, người dân cũng không dám tiếp cận biển vì sợ ô nhiễm. Rằng khoản tiền hỗ trợ 5 triệu đồng cho ngư dân đánh bắt ven bờ không thấy đâu. “5 triệu vô trong túi (ai) hay vô mô cả rồi chú ạ chỉ nghe tin vậy thôi”. Rằng nếu có đánh bắt được ít cá cũng “chẳng ai thu mua, nói trên môi miệng thôi chú ạ, nói rứa thôi chứ thực hành không có mô”. Và rằng “đừng có tin họ. giờ tin Đảng là sai sách rồi đó”.

Để làm những phóng sự như thế này, có những người đã phải trả giá như Trương Minh Tam, như Chu Mạnh Sơn. Tuy vậy, không thể ngăn cấm được bước chân những con người thông minh, dũng cảm, quyết vạch ra sự thật, như Nguyễn Lân Thắng, như nhóm làm video này...

Trong cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường, chia sẻ với Miền Trung, có nhiều giọng khích bác hoặc phê phán nặng nề rằng các anh đã làm gì cho ngư dân Miền Trung chưa? Cần phải biết, tuy không nắm ngân sách trong tay để giúp ngư dân về tiền, về gạo (và giúp luôn cho mình làm giàu bằng cách bớt xén), những người yêu biển thực sự đã và đang làm đấy chứ, bằng cách xuống đường đòi hỏi sự minh bạch, bằng những phóng sự vạch ra sự thật như thế này, bằng việc chịu đựng đòn tra tấn của công an....

Đây là video được thực hiện vào ngày 4/6/2016 ở Đông Yên, xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Người thực hiện phải chui vào thùng một chiếc xe tải đi thẳng đến Đông Yên, thực hiện xong lại chạy ngay về Hà Nội để tránh công an lùng bắt, và cũng vì thế không dám ghi tên tác giả. Đó là những nhà báo vô danh trên mặt trận thầm lặng.

Trong nguy hiểm rình rập khắp nơi, các bạn đã làm được những phóng sự quý giá như thế này, đáng khâm phục biết bao. Tự nhiên, tôi vừa gõ, vừa thấy bàn phím không rõ con chữ. Xin cảm ơn các bạn - những đồng đội.

Nguyễn Tường Thụy