Hôm nay là ngày thơ Việt Nam
Ngày thơ VN là ngày Rằm tháng Giêng Âm lịch, do hội nhà văn quyết định. Tôi đã tham gia nhiều lần. Khoảng 5 năm trở lại đây thì thôi.
Tôi đoán, sở dĩ lấy vào ngày ấy là vì bài thơ Nguyên Tiêu (Rằm Tháng Giêng) của Hồ Chí Minh. Bài thơ này đứng đầu trong danh sách 100 bài thơ hay nhất Thế kỷ Hai mươi.
NGUYÊN TIÊU
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên.
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
(Hồ Chí Minh – 1948)
Xuân Thủy dịch:
RẰM THÁNG GIÊNG
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
Tuy nhiên, tìm hiểu ra, bài thơ này cũng làm người yêu thơ ngỡ ngàng.
Có người tỉ mẩn nhặt ra, 4 câu thơ trong bài thơ 4 câu của Hồ Chí Minh đều na ná 4 câu của 4 bài khác nhau:
Câu 1: Thanh thảo hồ trung nguyệt chính viên,
trích từ bài “Ngư Ca Tử Kỳ 5” của Trương Chí Hòa
Câu 2: Nguyệt quang như thủy thủy như thiên
trích từ bài “Giang Lâu Thư Hoài” của Triệu Hỗ
Câu 3: Yên ba thâm xứ hữu ngư châu
trích từ bài "Thú Nhàn” của Cao Bá Quát
Câu 4: Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền
trích từ bài “Phong Kiều Dạ Bạc” của Trương Kế
Xong người này này lại tạm ghép 4 câu của 4 bài ấy thành một bài mới:
Tiêu Nguyên
Thanh thảo hồ trung nguyệt chính viên,
Nguyệt quang như thủy thủy như thiên
Yên ba thâm xứ hữu ngư châu
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền.
để so sánh với bài Nguyên Tiêu của Hồ Chí Minh
Nguyên Tiêu
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên.
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Tôi không muốn lửng lơ để bạn đọc tưởng cái sự dày công đọc và phân tích trên là của tôi, vì đó không phải là lao động của tôi nên buộc phải khai ra lấy từ đâu. Vậy người chỉ ra cái sự na ná nhau của 4 câu thơ trong 4 bài thơ của cổ nhân với 4 câu thơ của bài thơ 4 câu là ai? Xin mời đọc bài "Đọc bài thơ “Nguyên Tiêu” của Hồ Chí Minh".
Tôi chỉ làm công việc rút gọn.
Tôi chỉ làm công việc rút gọn.
NTT
rfavietnam
rfavietnam
Nhiều năm nay tôi cứ hay liên tưởng bài Nguyên tiêu với bài Ngư nhàn của Không Lộ Thiền sư cách đây hơn 1000 năm. Xin đưa lên để các bác đọc và xem như Không Lộ Thiền sư đã "đạo" Nguyên tiêu của "bác ta":
Trả lờiXóaNgư nhàn 漁間 • Cái nhàn của ngư ông
Thơ » Việt Nam » Lý » Không Lộ thiền sư
漁間
萬里清江萬里天，
一村桑柘一村煙。
漁翁睡著無人喚，
過午醒來雪滿船。
Ngư nhàn
Vạn lý thanh giang, vạn lý thiên,
Nhất thôn tang giá, nhất thôn yên.
Ngư ông thuỵ trước, vô nhân hoán,
Quá ngọ tỉnh lai, tuyết mãn thuyền.
Dịch nghĩa
Sông xanh muôn dặm, trời muôn dặm,
Một xóm dâu gai, xóm khói mây.
Ông chài ngủ say tít không ai gọi,
Quá trưa tỉnh dậy, tuyết xuống đầy thuyền.
Bài thơ này thực chất là bài "Tuý trước" 醉著 của Hàn Ốc 韓偓 (844-923) đời Đường, Trung Quốc.
Bản dịch của Kiều Thu Hoạch
Trời xanh nước biếc muôn trùng,
Một thôn sương khói, một vùng dâu đay.
Ông chài ngủ tít ai lay,
Quá trưa tỉnh dậy, tuyết bay đầy thuyền.