HỘI MỞ HAY HỘI KÍN CÀNG PHI LÝ CÀNG QUYỀN LỰC

Nguyễn Hoàng Đức

Trong lý lý luận người ta có bàn về luật Áp Đặt. Mọi thứ áp đặt với con người nói chung là phi lý, bất chấp lòng tự giác hay thỏa ước đồng tình của con người. Luật áp đặt ngay với cả đồ vật là bất chấp chức năng của nó. Chẳng hạn, cái chén để uống nước, nhưng người họa sĩ đang vẽ ngại đứng lên, anh ta liền cho mực vào chén để mài. Đó là sự áp đặt sai chức năng của nó. Nhưng sự áp đặt giống như vậy càng được thể hiện, thì mới càng chứng tỏ anh ta là chủ nhân của cái chén đó, vì vậy anh ta muốn làm gì nó thì làm, kể cả việc anh ta có nhổ vào đó như ống nhổ.

Nhưng nếu luật áp đặt bị lạm dụng liên tục, cái nọ dùng xọ cho cái kia, người ta sẽ gọi anh ta là người tùy tiện bạ đâu làm đấy, và còn coi là hạ tiện nữa. Bởi vì trong một chiếc đồng hồ, một máy bay hay tầu vũ trụ, người ta không thể tùy tiện lắp cái nọ vào chỗ kia mà gây ra tai nạn khôn lường. Một con người có tính cách và nhân phẩm cũng vậy, anh ta không thể cứ tùy tiện làm những việc vô nguyên tắc. Người Việt có câu dè bỉu bọn “tiền hậu bất nhất”, tức là bọn bạ đâu nói đấy không đáng tin. Người đáng tin phải là người “lời nói nặng tựa chín đỉnh” hoặc là “Nhất ngôn xuất ký tứ mã nan truy” – một lời nói ra bốn ngựa khó đuổi. Vì thế:

Nói lời phải giữ lấy lời

Đừng như con bướm đậu rồi lại bay

Ở đời, người ta càng thực hiện sự phi lý thì càng chứng tỏ quyền lực, như người Việt nói “Cha nói oan, quan nói hiếp”. Như chúng ta đã biết khi Giăng Van Giăng một kẻ mọc đầu đinh trong tù vừa ra hắn liền dẫm lên đồng xu của cậu bé cạo ống khói và nói “không có đồng xu nào ở đây hết!” đấy là cậy sức ăn hiếp người một cách phi lý nhất. Nhưng càng phi lý thì càng chứng tỏ sức mạnh hơn hẳn của một tội phạm so với một cậu bé. Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du cũng đã từng lột tả cảnh quan quân cậy thế cậy đông đảo vào ăn hiếp nhà Thúy Kiều:

Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi…

Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh,

Rụng rời khung cửi, tan tành gói mây.

Một ngày lạ thói sai nha,

Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.

Hội nhà văn Việt Nam là một tổ chức hoàn toàn có quyền lực tối cao về văn học của nhà nước, có con dấu và quyền lực. Quyền lực là cần thiết của cuộc đời, nó là quyền quản lý và để đảm bảo cho công lý mạnh lên, giống như Công an và Quân đội tiễu phỉ bắt cướp. Nhưng bản chất quyền lực nếu không được tự kiểm soát sẽ tha hóa và trở thành bất công phi lý. Người ta vẫn nói quyền lực làm cho công lý có sức mạnh, và công lý làm cho quyền lực có vẻ đẹp của tín phục. Qua giải thưởng văn học năm 2012 (có nhiều dấu hiệu thoái hóa của nhiều giải trước đó), Hội nhà văn đã thể hiện quyền lực tuyệt đối của mình bằng cách lạm dụng tuyệt đối như sau:

1. Cho thành viên sơ khảo được dự thi giải, như vậy là vừa đá bóng vừa thổi còi, vừa tham gia đấu vừa làm trọng tài. Đây là sự phi lý bậc nhất chưa từng có tiền lệ trên thế giới, mà chỉ có nơi văn học rừng rú thấp kém mọi dợ, không khoe tài chỉ khoe quyền.

2. Thời gian chưa đầy nửa khóa, nhưng đã có ngót nửa ủy viên ban chấp hành ẵm giải. Nhìn vào TP HCM thấy có 5 ông ủy viên đều nhất loạt gắp giải 5 năm cho nhau. Như vậy nổi lên một sự thật không thể nghi ngờ rằng: cứ làm lãnh đạo là có tài văn nghệ và được lãnh giải văn nghệ. Thế kỷ bị mất của nhà văn Phạm Ngọc Cảnh Nam được nhiều phiếu bầu nhất nhưng vẫn bị rớt ra ngoài. Điều đó chứng tỏ, bầu bán chỉ là hình thức, còn người ta muốn dùng quyền lực gắp cho ai thì cho. Việc dùng quyền áp đặt phi lý này, đã có nhà văn Y Ban là người thuộc thành viên ban giám khảo tố giác, các ông khó có thể dùng uy quyền mà chối cãi.

3- Việc nhà thơ Phạm Đương với giá trị mỹ học thấp kém nhì nhằng lại chụp lên thơ mình một cái mũ quá khổ ăn cắp bệ nguyên si “Giờ thứ 25” của nhà văn Rumani Virgil Gheorghiu. Đây là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng thế giới viết về Đại chiến thế giới hai. Nhưng tất cả ban giám khảo HNV không hề biết, cũng như mới đây các ông đã định đề cử thơ thuổng của Hoàng Quang Thuận đi mót giải Nobel, đủ thấy các ông trình độ tối thiểu đến mức nào. Một vụ ăn cắp sẽ bị xử! Trên thế giới mới đây, có rất nhiều nước cho chính khách phải hầu tòa, cho dù là thủ tướng hay bộ trưởng đạo văn. Vậy mà ở đây, khi tôi đã tố giác Phạm Đương đạo tên. HNV vẫn bịt mắt cho qua, coi như không có. Người Việt nói “Im lặng là đồng tình”, việc HNV không có lời nào thưa lại, cộng với việc Phạm Đương không thể chối cãi chỉ bằng cách nói rằng “ngẫu nhiên trùng hợp”, và viện dẫn một comment vớ vởn không có tên gọi đàng hoàng. Như vậy là các ông đã không chối cãi nổi việc đạo tên gọi của Phạm Đương. Nếu các ông vì nhiều lý do như “ngậm miệng ăn tiền” chẳng hạn mà cứ muốn áp quyền trao giải, thì chí ít các ông phải trả lại tên gọi cho tác phẩm bị đánh cắp. Như vậy mới đàng hoàng! Mới là người lớn chứ!

4- Việc các ông trao giải cho Trường ca chân đất vô cùng yếu ớt về mỹ học. Một dân chài chân đất ngồi gãi háng nói tục chửi đổng, thì làm sao cống hiến được cho quê hương mà các ông tán là tinh thần xây dựng quê hương. Mới đây một người trong văn nghệ mậu dịch lâu năm có cho tôi biết: Thanh Thảo là chủ tịch hội văn nghệ Quảng Ngãi. Như vậy là đã rõ: giải của HNV là quà của bưu điện trung ương gửi cho bưu điện địa phương, chứ mỹ học văn thơ cái gì. Thơ Thanh Thảo nổi rõ sự khệnh khạng của đám đại ca kháng chiến công thần đã suy thoái trong sự ưu tiên không ngừng của tem phiếu văng cả cứt cả đếch vào thơ.

Ngay đến cả Phạm Đương, được gọi là Thanh thảo 2 cũng bắt chước văng “đếch” vào thơ như bài “Phố Khâm Thiên”:

đếch cần biết có trận bom rải thảm

từ ba mươi ba năm trước

đếch cần biết có hai cây đại

sần sùi trong nỗi ấm ức

những khối người vẫn lao về phía trước

phía mù mờ phía không có đích

chẳng một ai ngoái lại

nhìn hai cây đại ở số nhà 95…

Đấy mọi người xem, viết về nạn nhân chiến tranh ở phố Khâm Thiên, lẽ ra người ta phải có một thái độ đau xót thiêng liêng nào đó, vậy mà Phạm Đương lại muốn văng “đếch” liên tục như thể, đó là ngọc quí của mỹ học. Đó có phải là thứ vô văn hóa đỉnh cao? Một trình độ đầu gấu như vậy mà vẫn hợp thị hiếu của HNV là cớ làm sao? Hay thấy đại ca TT văng đếch tưởng hay nên PĐ cứ theo đóm ăn tàn?

Việc vừa đá bóng vừa thổi còi, ăn cắp tên chứng minh thư của tác phẩm, hay giá trị mỹ học càn quấy, rồi coi giải thưởng là quà bưu điện gửi trực tiếp cho nhau, không những cho anh mà còn cho cả chú nó… đủ thấy Hội Nhà Văn thực hiện quyền lực tối ưu ngang nhiên đến mức nào! Tại sao người ta dám làm cả cái việc trao giải cho đồ ăn cắp mà không sợ mình là đồng lõa? Bởi người ta cậy quyền lực con dấu duy nhất và cậy đông, trong HNV có quá nhiều kẻ tiểu nông hám danh mới dắt được vài vần thơ cảm hứng tức cảnh bên mình với trình độ chưa thoát khỏi chân lấm tay bùn đã leo vào sân rồng bao cấp để mưu danh. Nhưng người xưa nói “ngu dân bách vạn vị chi vô dân”, nghĩa là: dân ngu trăm vạn kể như không có. Cậy đông mà làm gì nếu không le lói chút ánh sáng nào của trí tuệ. Người Việt cũng nói “nói phải củ cải cũng nghe”, một củ cải có lẽ phải thì còn quí giá và dẫn đầu cả nhiều con người. Còn trong sách Phúc Âm Chúa Trời có bảo: ngươi hãy lên Jerusalem, tìm thấy người công chính, ta tha cho cả thành”, có nghĩa, với Chúa Trời, cả tỉ con người sản sinh ra khác gì một đám vi khuẩn, và cái đám vi khuẩn đó chỉ xứng đáng làm người khi có người yêu công lý mà thôi.

Càng lấy bạo lực để lấn lướt lẽ phải thì càng chứng tỏ quyền lực sơn lâm tuyệt đối, nhưng cũng càng xa dời giá trị của con người. Coi như HNV đã dùng quyết tâm quyền lực để đánh úp giải thưởng văn học 2012 và nhiều giải thưởng khuất tất khác. Người ta làm điều đó sống sít như ăn cỗ vét và đánh bài ù non. Đó cũng là cách đi ngược lại xu thế đang chống tham nhũng của nhà nước, mới đây ngay cả nhiều nhân vật cao cấp còn phải chùn tay khi bị phơi áo làm ăn cánh hẩu và vơ vét. Đó cũng là cách ngang nhiên đi ngược lại giá trị chân thành xác đáng của dân tộc và nhân loại. Nhân dân không bao giờ muốn đi trên đường xi măng cốt tre và cũng chẳng bao giờ muốn phải đọc giải thưởng vừa la liếm vừa ăn cắp về mỹ học, đã thế lại còn dùng quyền lực đánh cướp cả giải để trao cho nhau. Mấy kẻ ti toe vài vần thơ dám đi ngược lại cả nhà nước, nhân dân và những giá trị chân chính của văn chương thì sẽ thành gì? Liệu có được tại vị mãi để ăn cỗ vét một mình hay cùng nhóm lợi ích của mình? Kẻ nào lạm dụng quyền lực tuyệt đối thì cũng sẽ bị đào thải một cách tuyệt đối!

NHĐ 21/02/2013

Tác giả gửi cho NTT blog