Bản tuyên dương công trạng Giáo sư Chu Hảo

NGUYỄN TƯỜNG THỤY

Gs Chu Hảo cầm cuốn sách "Dân chủ và Giáo dục' của tác giả John Dewey do Nhà xuất bản Tri thức phát hành HOANG DINH NAM/GETTY IMAGES

Sau khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương ra kết luận về những sai lầm của Giáo sư Chu Hảo, trên trang web của cơ quan này có bài viết “Vi phạm của đồng chí Chu Hảo - đảng viên trí thức có biểu hiện suy thoái, “tự diễnbiến”, “tự chuyển hóa” rất nghiêm trọng” (gọi tắt là bài viết)

Không rõ tác giả Phạm Đức Tiến có mục đích ẩn không nhưng giới dân chủ rất thú vị với bài viết này. Hiệu ứng ngược thể hiện bằng việc bài viết được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội với rất nhiều comment tôn vinh Gs Chu Hảo. Tuy bài viết nhằm “kể tội” Gs Chu Hảo nhưng thực chất, đó là bản nêu công trạng của ông trong hoạt động nâng cao dân trí theo tư tưởng của Phan Châu Trinh.

UBKTTW kết luận GS Chu Hảo suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”... “rất nghiêm trọng”, còn bài viết vừa nhắc có nhiệm vụ chứng minh cho sai lầm “rất nghiêm trọng” đó là như thế nào?

*

Căn cứ vào bài viết thì “sai lầm” của Gs Chu Hảo có thể xếp vào 3 nhóm:

Nhóm vi phạm thứ nhất là hoạt động xuất bản của Gs Chu Hảo. Ông “đã lựa chọn, biên tập, xuất bản nhiều cuốn sách có nội dung sai phạm, trái quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng”

Có tất cả 29 cuốn sai phạm, trong đó có 17 cuốn ít sai phạm, còn lại là sai phạm nghiêm trọng hoặc không được phép xuất bản. Đây là những con số đáng tự hào về những gì Gs Chu Hảo đã làm được.

Những cuốn sách Gs Chu Hảo cho in có nội dung như thế nào để bị coi là sai phạm:

- Cuốn “Đường về nô lệ” nêu lên những mặt hạn chế của CNXH, cho rằng “mô hình đó sẽ dẫn đến nô lệ”, đề cao giá trị dân chủ tư sản.

- Cùng với cuốn “Karl Marx”, cuốn “Đường về nô lệ” đã “Phủ nhận hoàn toàn hệ thống triết học, chính trị, kinh tế, văn hóa của chủ nghĩa xã hội, phủ định chủ nghĩa Mác”

Đây là những nhận thức chính xác về sai lầm chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa xã hội. Trên thực tế, mô hình CHXH đã sụp đổ có hệ thống vào cuối thập niên 80, đầu thập niên 90 của thế kỷ trước mà không ai là không thấy. Nếu VN tiếp tục đi theo thì đó là con đường mù mịt và bế tắc. Những nước ngoan cố đi theo nó đang khủng hoảng về lý luận, nhiều vấn đề không thể giải thích nổi. Chính những nước XHCN còn sót lại như VN, TQ cũng đang từ bỏ dần dần chủ nghĩa Mác, trong khi họ vẫn hô hào lấy chủ nghĩa Mác làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hoạt động của mình.

- Những cuốn khác bị cho là trái với những quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng. Trong đó, đề cao đối thoại để tìm ra chân lý như tên của một cuốn sách “Tranh luận để đồng thuận”. Điều này phù hợp với những kêu gọi của đảng CSVN về góp ý cho đảng. Thế nhưng, khi góp ý, họ lại cho rằng trái với quan điểm, đường lối chủ trương của đảng. Đây là một minh chứng cho việc nói một đằng, làm một nẻo của họ.

- Về ông Võ Văn Kiệt, đến nay, chưa có một kết luận chính thức nào từ phía đảng CSVN về những sai lầm của ông. Ông là một người cởi mở về phong cách cũng như về quan điểm chính trị, biết chấp nhận thực tế và tôn trọng bất đồng chính kiến. Tuy nhiên, khi Gs Chu Hảo in sách về ông - cuốn “Ông Sáu Dân trong lòng dân” thì lại bị cho là sai lầm nghiêm trọng, nhằm “gợi ý”, “gợi mở” một hướng đi khác, cách nhìn khác không có lợi cho sự nghiệp xây dựng đất nước. Nhưng chính vì không chịu mở ra một hướng đi khác nên đảng CSVN đang lâm vào bế tắc và sự bế tắc này biểu hiện ở mọi mặt của đời sống xã hội mà ai cũng nhìn thấy.

Cái gọi là “sai lầm” của những cuốn sách nêu trên cho thấy sự bảo thủ đến cực đoan của đảng CSVN, chỉ muốn ngu dân, trung thành với con đường mà nhân loại đã từ bỏ nó.

Nhóm vi phạm thứ hai: Viết bài và ký kiến nghị, thư:

Đọc bài viết này, nhiều người mới biết GS Chu Hảo đã tham gia soạn thảo và ký rất nhiều kiến nghị, thư, đề cập những vấn đề nóng bỏng của đất nước:  Kiến nghị về sửa đổi Hiến pháp, đòi bỏ Điều 4 Hiến pháp, yêu cầu đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, đòi phi chính trị đối với lực lượng vũ trang, cho rằng Đảng đã dẫn dắt dân tộc đi theo đường lối sai lầm, bộ máy cầm quyền quan liêu, tha hóa đã đưa đất nước lâm vào khủng hoảng toàn diện, phê phán đường lối lãnh đạo của đảng, khẳng định các văn kiện chuẩn bị trình Đại hội lần thứ XII còn nặng về nhận định và chủ trương sáo mòn, chưa nhìn đúng sự thật. Ông cho rằng việc lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng, kiên định theo con đường XHCN, độc lập dân tộc, xây dựng nhà nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là không thực tế, kiến nghị bãi bỏ một số điều của Luật An ninh mạng...

Những bài viết của Gs Chu Hảo cũng đề cập những vấn đề rất cấp bách hiện nay và có những nhận xét sắc sảo như cho rằng tầng lớp trí thức XHCN hời hợt trong tư duy và thiếu nghiêm túc trong nghiên cứu, tính cơ hội, thực dụng và vụ lợi, ưa thành tích, chấp nhận sự giả dối, thiếu tinh thần hợp tác và ít lòng vị tha mà nguyên nhân chính là sự mất dân chủ trong sinh hoạt tư tưởng. Trong những bài viết, ông phê phán bầu cử Quốc hội, chỉ ra Luật bầu cử hiện hành là một bộ Luật vi hiến,  chỉ ra tình trạng “ngồi xổm” lên Hiến pháp ngay từ quốc hội.

Những bài viết của Gs Chu Hảo cho thấy ông có vốn kiến thức rất phong phú, nhãn quan sắc sảo, lý luận logic được đúc kết từ thực tiễn và không hề né tránh khi biểu đạt quan điểm của mình. Đây là những tố chất rất cần thiết đối với những người dẫn dắt quần chúng.

Nhóm vi phạm thứ ba là Gs Chu Hảo đã sáng lập, tham gia các hội, nhóm, diễn đàn, câu lạc bộ và các tổ chức khác và có các hoạt động để truyền bá, tư tưởng của mình. Theo bài viết kể ra thì đó là những nhóm mà sự ra đời của nó nhằm đáp ứng cho nhu cầu canh tân đất nước: Viện Nghiên cứu phát triển (IDS), quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, nhóm Kiến nghị 72, Diễn đàn xã hội dân sự, nhóm Kiến nghị 61, nhóm Tinh thần khai minh, dự án Sách hay, diễn đàn Cà phê thứ 7 v. v... Đây là những tổ chức xã hội dân sự mà không thấy tác giả bài viết nhắc đến cụm từ này, với những hoạt động mở mang nhận thức của người dân theo hướng khai sáng dân trí,  thúc đẩy sự phát triển theo hướng đưa đất nước tới một tương lai tươi sáng. Tuy nhiên, đó lại là kẻ thủ của lối tư duy lỗi thời, bảo thủ, kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Tất cả những vấn đề Gs Chu Hảo nêu lên là có thật và những yêu cầu của ông hoàn toàn có cơ sở và chính đáng. Vì vậy, lấy những tình tiết trên để kết luận ông mắc sai lầm nghiêm trọng là rất khiên cưỡng.

Bài viết có hệ thống, bố cục chăt chẽ. Nếu bỏ đi những lời nhận xét và qui chụp mang tính chủ quan, chỉ giữ lại các tình tiết thì đây là một bản tuyên dương công trạng Gs Chu Hảo.

*

Tôi biết Gs Chu Hảo từ những năm đầu tham gia hoạt động XHDS mà bắt đầu bằng phong trào NO-U. Ông có phong thái ung dung, đĩnh đạc, gương mặt hiền hòa, dễ cảm mến. Tôi cũng chỉ biết ông là một trí thức phản biện, có cho in một số đầu sách tiến bộ. Thế nhưng, qua bài viết đăng trên trang web của UBKTTW, tôi mới hiểu được, Gs Chu Hảo tỏa sáng hơn tôi nghĩ. Ông đã làm được một khối lượng công việc đồ sộ, trước khi không thể tiếp tục được nữa. Ông là người lính rời trận địa vào phút cuối cùng bằng tuyên bố từ bỏ đảng CSVN và sẽ chiến đấu ở môt trận địa khác như trong tuyên bố của ông, tiếp tục “góp phần nâng cao dân trí theo tinh thần Khai sáng của Phan Châu trinh: Dân tộc, Dân chủ và Phát triển”

Gs Chu Hảo là một trong số ít đảng viên từ đảng nhận thức được nguồn gốc sâu xa của thực trạng xã hội hiện nay và tìm cách công phá vào đấy. Nguyên nhân của tình trạng bi đát của xã hội hiện nay không chỉ là đảng suy thoái hay đảng viên biến chất mà cái chính là sai lầm ngay từ việc áp dụng chủ nghĩa Mác-Lênin, từ cơ chế độc đảng, tức là sai ngay từ cương lĩnh. Vì vậy, ông mới yêu cầu đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, phủ nhận chủ nghĩa Mác và lý thuyết về CNXH. Ông đặt ra những vấn đề như những trái nổ nhằm thẳng vào những khâu yếu nhất của chế độ, vì vậy, những người bảo thủ đã không thể tiếp tục chịu đựng được ông.

Có một điều cần lưu ý là trong khi UBKTTW kết luận Gs Chu Hảo như thế thì ông lại được sự ủng hộ của cấp ủy và đảng viên ở cơ sở. Kết luận của UBKTTWW là một sự áp đặt đơn phương từ trên xuống một cách thiếu dân chủ. Cùng với sự bảo vệ của dư luận, Gs Chu Hảo có một tư thế đàng hoàng, tự tại trước sự tấn công từ phía lãnh đạo đảng và truyền thông của họ.

Sự qui chụp vụng về đối với Gs Chu Hảo không che lấp được tính thiện toát ta từ con người ông, tính đúng đắn từ những gì ông đã làm và đang theo đuổi. Ông là người nhạy bén, sớm lý giải được những căn nguyên đưa đất nước đến tình trạng đen tối như ngày nay. Đất nước dù thế nào rồi cũng sẽ xây dựng một nền dân chủ. Khi ấy, quan điểm chính trị chính thống sẽ thừa nhận những gì ông đã làm hôm nay và ghi công ông là một trong những người có nhiều cống hiến trong việc khai sáng dân trí, mở mang kiến thức cần thiết cho tiến trình dân chủ hóa đất nước. Đó là nói về quan điểm chính thống, còn giới đấu tranh dân chủ vẫn thừa nhận ông và đặt ông ở đúng vị trí như vốn có.

7/11/2018